ISI چیست؟

یکی از معیارهای میزان تولید علم در هر کشوری، نگارش مقاله های علمی است. این مقاله ها هر اندازه در نشریه های علمی معتبر چاپ شود و هر چقدر کیفیت این آثار بالاتر باشد، می توان به آینده علمی کشور خوش بین تر بود. در کشور ما تولید علم با مقیاس آی اس آی در سطح جهانی قابل توجه است، ولی تبلیغات جورواجور در اطراف دانشگاه تهران یا در اینترنت راجع به نگارش مقاله های آی اس آی و چاپ آن، کیفیت مقاله های علمی را زیر سوال می برد.

چند موسسه در جهان به نمایه سازی مقالات علمی اشتغال دارند. این موسسه‌ها با تعیین استانداردهای مختلف و دنبال کردن این استانداردها در مجلات منتشر کننده مقالات علمی، به نوعی اسباب سنجش فعالیت‌های علمی در حوزه‌های مختلف علمی یا جغرافیایی را فراهم می‌کنند. یکی از این موسسات که به طور نسبی از اعتبار و شهرت بیشتری برخوردار است، آی‌اس‌آی است که مخفف حروف اول موسسه Institute for Scientific Information است. آی‌اس‌آی امروز بخشی از موسسه " تامسون رویترز" است.

تاریخچه ISI
مؤسسه اطلاعات علمی یا ISI (Institute for Scientific Information)‏ موسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد. این مؤسسه توسط مؤسسهٔ علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد و اکنون نیز با نام Thomson Scientific شناخته شده است. این مؤسسه بخشی از شرکت Thomson Reuters است.

مؤسسهٔ ISI خدمات مربوط به پایگاه‌های دادهٔ فهرست کتاب‌ها و مقالات را ارائه می‌دهد. به‌طور اختصاصی این خدمات نمایه‌سازی نقل‌قول‌ها و تحلیل آنها است که توسط خود گارفیلد پایه‌گذاری شده است. این خدمات شامل نگهداری داده‌های نقل‌قول‌های مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی است. این خدمات از طریق سرویس پایگاه دادهٔ ISI's Web of Knowledge در دسترس است. این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بداند کدام مقاله‌ها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقل‌قول کرده‌اند.

آی‌اِس‌آی، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی را که با سرواژه جِی‌سی‌آر (Journal Citation Reports)‏ معروف است ارائه می‌کند که در آن مجلات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تاثیرگذاری رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر ضریب تاثیرگذاری یکی از شاخص‌های اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب می‌شود.

موسسه اطلاعات علمی هر سال به بررسی تمامی مجله های علمی انگلیسی زبان می پردازد و بر اساس معیارهایی که دارد تعدادی نشریه را به عنوان نشریه های معتبر معرفی می کند. تعداد مجله هایی که هر سال معرفی می شوند، متفاوت است. گاه یک نشریه در فهرست آی اس آی قرار می گیرد و همین نشریه ممکن است سال آینده در فهرست مورد نظر جایی نداشته باشد. در حال حاضر حدود 20 هزار مجله در فهرست آی اس آی قرار دارد و حدود 2 هزار مجله نیز هر سال به این فهرست افزوده می شود.


موسسه اطلاعات علمی ( Institute for Scientific Information )
بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد.

لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.

ارجاع به خود یا self citation چیست؟
اگر منابع ذکر شده در مقاله٬ پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد٬ این کار از ارزش مقاله می کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.

ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟
این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. این ضریب٬ نه برای مقاله یا نویسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضریب ارجاع آن مجله٬ از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آید که ۸/۰ است. یعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشریه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.

ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟
بهترین راه٬ مراجعه به سایت هایی نظیر تامسون است. زیرا همچنان که گفته شد٬ هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد. هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تأثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمی گیرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشریات ایرانی دارای ضریب تأثیر صفر بوده و جایی در این پایگاه ندارند.

چگونه بدانیم که یک مجله در ISI ایندکس شده است یا نه؟
برای اینکه بدانیم آیا یک مجله درجۀ آی اس آی دارد یا نه؟ (توجه: جستجوی خود سایت تامسون رویترز زیاد دقیق نیست و گاهی وقت ها نام نشریات را نمی آورد) کافی است که نام نشریه را به این شکل در Google وارد کنیم:
“Journal Name” site:thomsonreuters.com

برای مثال
“JOURNAL OF BANKING & FINANCE” site:thomsonreuters.com

یا اینکه به جای نام مجله، ISSN مجله را واردجستجوگر Google می کنیم:
“ISSN: 0378-4266” site:thomsonreuters.com

که نتیجه جستجو در زیر مشاهده می شود
Journal Search - Science - Thomson Reuters
Science thomsonreuters.com ... Site. Client. proxystylesheet. Output. Search. allAreas ... JOURNAL OF BANKING & FINANCE. Monthly: ISSN: 0378-4266: ELSEVIER SCIENCE BV, PO BOX 211, AMSTERDAM, NETHERLANDS, 1000 AE. Coverage ...
science.thomsonreuters.com/cgi-bin/jrnlst/jlresults.cgi?...

برای جستجوی الفبایی نیز از لینک زیر استفاده نمایید:
http://scientific.thomsonreuters.com/cgi-bin/linksj/search.cgi?letter=d

لیست ژورنالهای ISI را از کجا بیاوریم؟
http://science.thomsonreuters.com/mjl

ISC چیست؟
ISC یا همان پایگاه استنادی علوم جدید و تکنولوژی که همانند ISI دارای مقالات دانشمندان است که خوشبختانه در ایران نیز چنین پایگاهی تاسیس شده است وهم اکنون به فعالیت می پردازد.

معیار اصلی ورود مجلات به نمایه های سه گانه ISI چیست؟
بر اساس قانون تجمع گارفیلد متون هسته برای تمامی رشته های علمی بیش از ۱۰۰۰ مجله نیست. همچنین مطالعه ای از سوی گارفیلد بر روی پایگاه اطلاعاتی اِس.سی.آی ( Science Citation Index ) نشان داده است که ۷۵% ارجاعات در کمتر از ۱۰۰۰ عنوان مجله شناسایی شدند.